Cấu tạo van xả nước bồn cầu chi tiết và cách sửa lỗi

Bộ xả nước bồn cầu là hệ thống cơ học bên trong két nước, có chức năng điều phối việc nạp và xả nước tự động. Các sự cố như rò rỉ hay kẹt nước thường xuất phát từ đây, nhưng nhiều người thường lúng túng vì không hiểu rõ cấu tạo của các bộ phận.

Bài viết sau sẽ phân tích chi tiết từng bộ phận trong cấu tạo van xả, từ van cấp, van xả đến phao nước, giúp bạn chủ động chẩn đoán và khắc phục các sự cố thường gặp tại nhà.

Mục lục

Những điểm chính:

Bộ xả nước bồn cầu gồm 4 cụm chính: van cấp, van xả, phao nước và nút nhấn hoặc tay gạt.

Phao nước điều khiển van cấp để tự động nạp và ngắt nước, trong khi nút nhấn kích hoạt van xả.

Nước rò rỉ liên tục xuống lòng bồn cầu thường do gioăng cao su của van xả bị lão hóa hoặc bám cặn.

Nước tràn qua ống xả tràn là do phao nước được điều chỉnh quá cao, cần hạ thấp để khắc phục.

Bộ xả 2 nút nhấn là loại phổ biến nhất hiện nay, giúp tiết kiệm nước hiệu quả với hai chế độ xả riêng biệt.

1. Tầm quan trọng của việc hiểu rõ cấu tạo bộ xả bồn cầu

Việc nắm vững cấu tạo của bộ xả nước không chỉ là kiến thức kỹ thuật mà còn là kỹ năng thiết thực. Nó giúp bạn chủ động chẩn đoán các sự cố phổ biến, từ đó tiết kiệm chi phí sửa chữa và giảm lãng phí nước sinh hoạt. Hiểu rõ từng bộ phận còn giúp bạn tự tin hơn khi cần bảo trì hoặc thay thế phụ kiện bồn cầu.

Hiểu rõ cấu tạo bộ xả bồn cầu giúp bạn xử lý tốt các vấn đề lỗi xảy ra

2. Các bộ phận chính trong cấu tạo van xả nước bồn cầu

Bộ xả nước bồn cầu (còn gọi là ruột bồn cầu) là một hệ thống cơ học nằm bên trong két nước bồn cầu, có chức năng điều phối việc nạp và xả nước tự động. Hệ thống này bao gồm 4 cụm chính: van cấp, van xả, phao và nút nhấn/tay gạt.

2.1. Cụm 1: Van cấp nước

2.1.1. Chức năng

Van cấp nước có nhiệm vụ tự động nạp nước vào két chứa sau mỗi lần xả. Nó sẽ tự động ngắt dòng chảy khi mực nước đã đạt đến mức cài đặt sẵn, đảm bảo lượng nước cần thiết cho lần xả tiếp theo.

2.1.2. Các bộ phận cấu thành

Thân van (cột van): Là trụ chính, thường làm từ nhựa ABS cao cấp để chịu được áp lực nước và môi trường ẩm ướt.
Cơ cấu màng đóng/mở nước: Một màng cao su nhỏ bên trong, hoạt động theo lệnh của phao để cho phép hoặc chặn dòng nước.
Đầu nối với dây cấp: Vị trí kết nối với dây cấp nước từ nguồn nước tổng.

2.1.3. Dấu hiệu hư hỏng

Nước không cấp vào két: Có thể do màng lọc tại đầu van bị tắc nghẽn bởi cặn bẩn.
Nước cấp liên tục, không ngắt: Màng van không đóng kín do bị mòn hoặc kẹt cặn, dẫn đến nước tràn qua ống xả tràn.
Nước cấp yếu hoặc rất chậm: Lưới lọc bị bám bẩn hoặc áp lực nước trong nhà không đủ.

Van cấp nước có nhiệm vụ tự động nạp nước vào két chứa

2.2. Cụm 2: Van xả nước

2.2.1. Chức năng

Van xả là cửa xả chính của két nước. Khi được kích hoạt bởi nút nhấn hoặc tay gạt, nó sẽ mở ra, giải phóng một lượng nước lớn xuống lòng bồn cầu để tạo lực cuốn trôi chất thải.

2.2.2. Các bộ phận cấu thành

Thân van: Khung chính của cụm xả, cố định vào đáy két nước.
Nắp đậy và gioăng cao su: Gioăng cao su là bộ phận quan trọng nhất, có tác dụng bịt kín miệng van để ngăn nước rò rỉ xuống lòng bồn cầu khi chưa xả.
Ống xả tràn: Một ống nhựa có chiều cao cố định, có tác dụng xả nước thừa xuống lòng bồn nếu van cấp gặp sự cố không tự ngắt.

2.2.3. Dấu hiệu hư hỏng

Nước rò rỉ liên tục xuống lòng bồn cầu: Đây là dấu hiệu phổ biến nhất, nguyên nhân chính là do gioăng cao su lão hóa, bị chai cứng, bám cặn bẩn hoặc bị vênh, không còn khả năng làm kín.
Lực xả yếu: Có thể do nắp van xả không mở hết cỡ hoặc mực nước trong két quá thấp.

2.3. Cụm 3: Phao nước

2.3.1. Chức năng

Phao nước hoạt động như một công tắc cơ học, điều khiển trực tiếp van cấp. Nó nổi lên và hạ xuống theo mực nước trong két để ra lệnh “đóng” hoặc “mở” cho van cấp một cách chính xác.

2.3.2. Các bộ phận cấu thành

Phao dạng bóng: Kiểu thiết kế cũ, là một quả bóng nhựa rỗng nối với van cấp bằng một thanh kim loại.
Phao bồn cầu dạng cột trượt: Phổ biến ở các bồn cầu hiện đại, phao trượt dọc theo thân van cấp. Thiết kế này gọn gàng, hoạt động ổn định và ít bị kẹt hơn.

2.3.3. Dấu hiệu hư hỏng

Phao bị kẹt: Phao có thể vướng vào thành két nước hoặc các bộ phận khác, khiến van cấp không đóng hoặc không mở được.
Mực nước quá cao hoặc quá thấp: Thanh điều chỉnh mực nước trên phao bị sai lệch, dẫn đến nước tràn qua ống xả tràn hoặc không đủ nước để xả sạch.
Phao bị thủng (đối với loại bóng): Nước tràn vào trong làm phao mất khả năng nổi, khiến van cấp hoạt động không ngừng.

Phao nước hoạt động như một công tắc cơ học, điều khiển trực tiếp van cấp

2.4. Cụm 4: Nút nhấn hoặc tay gạt

2.4.1. Chức năng

Đây là bộ phận mà người dùng tương tác trực tiếp, có nhiệm vụ truyền lực nhấn hoặc gạt để kích hoạt van xả, bắt đầu chu trình xả nước.

2.4.2. Các bộ phận cấu thành

Tay gạt: Thiết kế cổ điển, thường nằm bên hông két nước.
Nút nhấn đơn: Chỉ có một chế độ xả duy nhất.
Van xả bồn cầu 2 nút nhấn: Loại phổ biến nhất hiện nay, có 2 chế độ xả đại/xả tiểu giúp tiết kiệm nước hiệu quả.

2.4.3. Dấu hiệu hư hỏng

Nút nhấn bị kẹt cứng: Do lò xo bên trong bị hỏng, rỉ sét hoặc bám bẩn, khiến nút không đàn hồi trở lại vị trí cũ.
Tay gạt bị gãy: Thường do vật liệu nhựa lão hóa sau thời gian dài sử dụng.
Dây nối bị đứt hoặc quá chùng: Dây cước hoặc xích nhỏ nối từ nút nhấn/tay gạt đến van xả bị đứt hoặc quá dài, không đủ lực để nhấc nắp van xả lên.

3. Nguyên lý hoạt động của bộ xả bồn cầu

Hệ thống xả nước hoạt động tuần tự qua hai chu trình chính là cấp nước và xả nước, phối hợp nhịp nhàng giữa các bộ phận.

3.1. Chu trình cấp nước

Sau khi xả, két nước cạn, phao nước hạ xuống vị trí thấp nhất.
Khi phao hạ xuống, phao sẽ kéo mở cơ cấu màng trong van cấp, cho phép nước từ nguồn chảy vào két.
Một phần nước nhỏ sẽ được dẫn qua ống nạp bù, chảy trực tiếp xuống lòng bồn cầu để duy trì mực nước, giúp ngăn mùi hôi từ đường ống bốc lên.
Nước trong két dâng lên, đồng thời đẩy phao nổi lên theo.
Khi nước đạt đến mực đã cài đặt, phao sẽ đẩy và đóng kín van cấp, kết thúc chu trình nạp nước.

3.2. Chu trình xả nước

Người dùng nhấn nút hoặc gạt tay.
Lực tác động này sẽ kéo nắp của van xả lên, mở ra cửa xả.
Toàn bộ nước trong két sẽ ào xuống lòng bồn cầu với áp lực lớn, dòng nước này tạo ra cơ chế xả xoáy siphon (hiện tượng hút chân không) mạnh mẽ, cuốn trôi chất thải.
Khi nước trong két đã cạn, nắp van xả sẽ tự động đóng lại nhờ trọng lực.
Phao nước hạ xuống và một chu trình cấp nước mới lại bắt đầu.

Hệ thống xả nước hoạt động tuần tự qua hai chu trình chính là cấp nước và xả nước

4. Các loại bộ xả bồn cầu phổ biến

Trên thị trường hiện có ba loại bộ xả chính, mỗi loại có ưu và nhược điểm riêng, phù hợp với các dòng bồn cầu khác nhau.

4.1. Bộ xả gạt

Sử dụng tay gạt gắn bên hông két nước.
Cấu tạo cơ học đơn giản, độ bền cao, ít hỏng vặt.
Chỉ có một chế độ xả, thường tốn nhiều nước hơn.
Thường thấy ở các mẫu bồn cầu thiết kế cổ điển hoặc các dòng sản phẩm cũ.

4.2. Bộ xả 1 nút nhấn

Sử dụng một nút nhấn duy nhất trên nắp két nước.
Thao tác đơn giản, dễ sử dụng.
Chỉ có một chế độ xả cho mọi nhu cầu.
Phù hợp cho các công trình công cộng nhờ tính đơn giản và dễ thay thế.

Sử dụng một nút nhấn duy nhất trên nắp két nước

4.3. Bộ xả 2 nút nhấn

Đây là loại phổ biến và được ưa chuộng nhất hiện nay nhờ khả năng tiết kiệm nước vượt trội. Hầu hết các thương hiệu lớn đều sử dụng loại bộ xả này cho các sản phẩm của mình.

Có hai nút nhấn riêng biệt: nút nhỏ cho chế độ xả tiểu (thường 3 lít) và nút lớn cho chế độ xả đại (thường từ 4.5 – 6 lít).
Giúp người dùng lựa chọn lượng nước xả phù hợp với nhu cầu, giảm đáng kể lượng nước tiêu thụ hàng tháng.
Đây được xem là tiêu chuẩn cho các dòng bồn cầu hiện đại.

Nút nhỏ cho chế độ xả tiểu và nút lớn cho chế độ xả đại

5. Hướng dẫn chẩn đoán và xử lý các lỗi thường gặp

Dưới đây là các sự cố phổ biến nhất liên quan đến bộ xả bồn cầu và cách khắc phục đơn giản mà bạn có thể tự thực hiện.

5.1. Lỗi 1: Nước rò rỉ liên tục xuống lòng bồn cầu

Nguyên nhân: Lỗi này 90% đến từ gioăng cao su của van xả bị lão hóa, chai cứng, bám cặn hoặc bị kênh, không còn khả năng làm kín.
Cách kiểm tra: Nhỏ vài giọt màu thực phẩm vào két nước và không xả trong khoảng 15-30 phút. Nếu màu xuất hiện dưới lòng bồn cầu, chắc chắn van xả đang bị rò rỉ.
Giải pháp: Tháo van xả, vệ sinh sạch sẽ gioăng cao su và miệng van. Nếu gioăng đã chai cứng, cần thay thế một chiếc gioăng mới.

Nhỏ vài giọt nàu vào két nước nếu màu xuất hiện dưới lòng bồn cầu thì van xả đang bị rò rỉ

5.2. Lỗi 2: Nước chảy không ngừng vào két và tràn qua ống xả tràn

Nguyên nhân: Do phao nước được điều chỉnh ở mức quá cao hoặc phao bị kẹt không nổi lên được. Một nguyên nhân khác là van cấp bị bám cặn bẩn, không thể đóng kín hoàn toàn.
Cách kiểm tra: Mở nắp két nước và quan sát. Nếu mực nước cao hơn miệng ống xả tràn, lỗi nằm ở phao hoặc van cấp. Dùng tay nâng nhẹ phao lên, nếu nước ngừng chảy thì lỗi do phao, nếu nước vẫn chảy thì lỗi do van cấp.
Giải pháp: Điều chỉnh lại thanh chỉnh mực nước trên phao cho thấp xuống. Nếu lỗi do van cấp, cần khóa nước, tháo van ra để vệ sinh màng lọc và các chi tiết bên trong.

5.3. Lỗi 3: Không có nước cấp vào két hoặc cấp rất chậm

Nguyên nhân: Van khóa nước tại tường đang bị khóa; dây cấp nước bị gập; lưới lọc của van cấp bị tắc nghẽn hoàn toàn do cặn bẩn; hoặc áp lực nước tổng của tòa nhà quá yếu.
Cách kiểm tra: Kiểm tra van khóa nước tại tường, đảm bảo dây cấp không bị gập. Tháo dây cấp ra khỏi van cấp để xem nước có chảy mạnh không.
Giải pháp: Mở van khóa nước. Vệ sinh kỹ lưới lọc bên trong van cấp. Nếu áp lực nước tổng yếu, cần xem xét lắp thêm bơm tăng áp.

5.4. Lỗi 4: Nhấn nút nhưng không xả được nước hoặc xả yếu

Nguyên nhân: Dây nối giữa nút nhấn và van xả bị đứt hoặc quá chùng; mực nước trong két quá thấp không đủ để tạo lực xả; hoặc nắp van xả bị kẹt.
Cách kiểm tra: Mở nắp két, nhấn nút xả và quan sát xem dây nối có kéo được nắp van xả lên không. Kiểm tra mực nước trong két.
Giải pháp: Nối lại hoặc điều chỉnh độ dài dây nối cho vừa đủ căng. Chỉnh lại phao nước để mực nước trong két cao hơn, đảm bảo lực xả mạnh.

6. Tư vấn từ chuyên gia: Khi nào nên sửa chữa và khi nào cần thay mới?

Việc quyết định sửa chữa linh kiện hay thay cả bộ xả mới phụ thuộc vào tình trạng thực tế của thiết bị và mục tiêu sử dụng lâu dài.

6.1. Các trường hợp có thể sửa chữa, thay thế linh kiện

Gioăng cao su bị lão hóa hoặc bám bẩn.
Dây cấp nước bị rò rỉ hoặc dây nối nút nhấn bị đứt.
Phao nước bị sai lệch, chỉ cần điều chỉnh lại.
Nút nhấn bị kẹt do bẩn, có thể vệ sinh để khắc phục.

Việc thay thế các linh kiện nhỏ này là giải pháp tiết kiệm và hiệu quả cho các lỗi đơn lẻ.

6.2. Các trường hợp nên thay thế cả bộ xả mới

Các chi tiết nhựa như thân van, cột phao bị nứt, gãy.
Bộ xả đã quá cũ (sử dụng trên 5-7 năm), vật liệu tổng thể đã lão hóa, việc sửa lỗi này có thể sớm phát sinh lỗi khác.
Khi bạn muốn nâng cấp từ bộ xả tay gạt hoặc 1 nút nhấn lên bộ xả 2 nút nhấn để tiết kiệm nước hiệu quả hơn.
Khi đã sửa chữa nhiều lần nhưng lỗi vẫn tái diễn.

Thay thế cả bộ xả mới sẽ đảm bảo sự đồng bộ và ổn định, là giải pháp bền vững cho dài hạn, giúp bạn yên tâm sử dụng trong nhiều năm.

7. Mua bộ xả bồn cầu chính hãng ở đâu?

Để lựa chọn được bộ xả bồn cầu chất lượng và phù hợp, việc tìm đến một nhà cung cấp uy tín với sản phẩm đa dạng là yếu tố then chốt. Tại Mao Trung Home, chúng tôi cung cấp đầy đủ các dòng bộ xả bồn cầu từ hàng nội địa đến nhập khẩu cao cấp để đáp ứng mọi phân khúc.

Thông tin liên hệ Mao Trung Home:

Website: maotrung.com
Địa chỉ showroom:291 Tô Hiến Thành, Phường Hòa Hưng, TP.HCM
Hotline:0903 572 468

8. Một số câu hỏi liên quan

8.1. Có thể tự thay bộ xả nước bồn cầu tại nhà được không?

Hoàn toàn có thể nếu bạn có một chút khéo tay và làm theo đúng hướng dẫn. Việc này đòi hỏi phải khóa nguồn nước và tháo rời két nước ra khỏi thân bồn. Nếu không tự tin, bạn nên liên hệ kỹ thuật viên để đảm bảo lắp đặt đúng cách.

8.2. Làm thế nào để chỉnh phao nước bồn cầu tiết kiệm nước hơn?

Bạn có thể hạ thấp mực nước trong két bằng cách điều chỉnh thanh gạt hoặc vít trên cột phao. Tuy nhiên, không nên hạ mực nước xuống quá thấp vì có thể ảnh hưởng đến lực xả, khiến bồn cầu không xả sạch chất thải.

8.3. Bộ xả của bồn cầu TOTO có lắp vừa bồn cầu INAX không?

Thông thường là không tương thích hoàn toàn do mỗi hãng có thiết kế và kích thước riêng cho từng dòng sản phẩm. Để đảm bảo hoạt động tốt nhất và tránh rò rỉ, bạn nên sử dụng bộ xả đúng thương hiệu với bồn cầu. Hãy liên hệ Mao Trung Home để được tư vấn chính xác.

8.4. Tuổi thọ trung bình của một bộ xả bồn cầu là bao lâu?

Đối với các sản phẩm chính hãng, tuổi thọ trung bình khoảng 5-7 năm. Tuy nhiên, độ bền còn phụ thuộc vào chất lượng nguồn nước (nước cứng, nhiều phèn sẽ làm giảm tuổi thọ) và tần suất sử dụng. Các bộ phận chịu mài mòn như gioăng cao su có thể cần thay thế sớm hơn

Xem thêm:

Hiểu rõ cấu tạo của van cấp, van xả và phao nước là chìa khóa để bạn tự tin chẩn đoán và xử lý hầu hết các sự cố rò rỉ hay cấp nước chậm tại nhà, giúp tiết kiệm chi phí và nguồn nước. Nếu cần tư vấn chuyên sâu hoặc tìm mua bộ xả mới chất lượng, đừng ngần ngại liên hệ với Mao Trung Home ngay hôm nay.