Độ hút nước của gạch là gì? Phân loại, cách chọn gạch chuẩn

Độ hút nước của gạch là tỷ lệ phần trăm nước mà gạch có thể hấp thụ, tính theo khối lượng của gạch khô. Đây là một chỉ số quan trọng để đánh giá chất lượng và độ bền của gạch, đặc biệt là khả năng chống thấm. Gạch có độ hút nước thấp thường có khả năng chống thấm tốt hơn, độ bền cao hơn và khả năng chịu đựng các tác động từ môi trường tốt hơn.

Bài viết này của Mao Trung Home sẽ giúp bạn hiểu rõ về chỉ số độ hút nước, cách phân loại gạch theo tiêu chuẩn quốc tế và hướng dẫn lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất cho từng không gian trong ngôi nhà của bạn.

Những điểm chính:

• Độ hút nước là thông số then chốt quyết định độ bền, khả năng chống thấm và chống nấm mốc của gạch. Gạch có độ hút nước càng thấp thì càng đặc chắc và bền bỉ.
• Gạch được phân loại theo tiêu chuẩn quốc tế thành các nhóm dựa trên độ hút nước (Eb): BIA (Eb ≤ 0.5%), BIB (≤ 3%), BII (≤ 6%) và BIII (> 6%).
• Gạch Porcelain (Nhóm BIA) là loại gạch cao cấp nhất với độ hút nước cực thấp (≤ 0.5%), là lựa chọn bắt buộc cho các khu vực chịu ẩm ướt thường xuyên (phòng tắm, toilet) và ngoài trời.
• Phải chọn đúng nhóm gạch cho từng khu vực. Gạch hút nước thấp (BIA, BIB) dùng cho sàn và nơi ẩm ướt. Gạch hút nước cao hơn (BII, BIII) chỉ nên dùng cho tường ở khu vực khô ráo.
• Sử dụng sai loại gạch (ví dụ: Gạch ốp tường cho sàn nhà tắm) là nguyên nhân chính gây ra các sự cố như phồng rộp, ố mốc, bong tróc và làm giảm tuổi thọ công trình.

1. Độ hút nước của gạch là gì?

Độ hút nước của gạch, ký hiệu là Eb (Water Absorption), là chỉ số thể hiện khả năng vật liệu hấp thụ và giữ lại nước trong các lỗ rỗng của xương gạch. Thông số này được đo bằng tỷ lệ phần trăm (%) giữa khối lượng nước mà viên gạch hút vào so với trọng lượng khô ban đầu.

Một viên gạch có kết cấu càng đặc, ít lỗ rỗng thì độ hút nước càng thấp và ngược lại. Chỉ số này phản ánh trực tiếp độ đặc chắc của xương gạch. Đây là yếu tố nền tảng quyết định đến độ bền, tuổi thọ và ứng dụng thực tế của sản phẩm trong các điều kiện môi trường khác nhau.

2. Tại sao độ hút nước của gạch lại là yếu tố quan trọng?

Việc xem nhẹ chỉ số độ hút nước có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và vẻ đẹp lâu dài của công trình.

• Quyết định độ bền và tuổi thọ: Gạch hút nhiều nước sẽ dễ bị giãn nở, co ngót khi nhiệt độ môi trường thay đổi. Điều này gây ra áp lực từ bên trong, là nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng nứt vỡ bề mặt men, phồng rộp sàn nhà, đặc biệt ở khu vực ngoài trời.
• Ảnh hưởng khả năng chống thấm: Đây là mối liên hệ trực tiếp và rõ ràng nhất. Gạch có độ hút nước thấp sẽ tạo ra một hàng rào hiệu quả ngăn nước và hơi ẩm thấm qua, bảo vệ kết cấu tường và sàn nhà khỏi nguy cơ hư hại do ẩm mốc.
• Ngăn ngừa nấm mốc và ố vàng: Môi trường ẩm ướt tồn tại lâu ngày bên trong xương gạch là điều kiện lý tưởng cho nấm mốc và vi khuẩn sinh sôi. Những tác nhân này gây ra các vết ố vàng, đốm đen loang lổ trên bề mặt gạch và đường ron, làm mất thẩm mỹ không gian.
• Tác động đến quá trình thi công: Gạch có độ hút nước cao sẽ lấy nước từ lớp keo dán hoặc vữa xi măng quá nhanh. Việc này làm giảm thời gian đông kết và độ bám dính giữa gạch với lớp nền, có thể gây ra tình trạng bộp gạch (gạch bị bong tróc).

3. Phân loại gạch theo tiêu chuẩn độ hút nước (ISO 13006 & TCVN 7745)

Để người dùng dễ dàng lựa chọn sản phẩm phù hợp, tiêu chuẩn quốc tế ISO 13006 và Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7745 đã phân loại gạch ốp lát thành các nhóm chính dựa trên độ hút nước (Eb).

3.1. Nhóm BIA (Eb ≤ 0.5%): Gạch porcelain (xương sứ)

Đây là nhóm gạch cao cấp nhất, có kết cấu xương gạch được nén chặt dưới áp lực cực lớn và nung ở nhiệt độ trên 1200°C. Quá trình này giúp triệt tiêu gần như toàn bộ lỗ rỗng, tạo ra một sản phẩm đặc chắc với độ hút nước cực thấp, gần như không thấm nước.

Gạch Porcelain thuộc nhóm BIA là lựa chọn hoàn hảo cho mọi khu vực, đặc biệt là những nơi yêu cầu chống thấm khắt khe nhất. Các dòng gạch cao cấp nhập khẩu từ Ý, Tây Ban Nha tại Mao Trung Home thường thuộc nhóm này, đảm bảo độ bền vượt trội.

3.2. Nhóm BIB (0.5% < Eb ≤ 3%): Gạch semi-porcelain (bán sứ)

Gạch Semi-Porcelain là sự kết hợp cân bằng giữa bột đá và đất sét, mang độ đặc chắc khá cao và khả năng chống thấm tốt. Loại gạch này là giải pháp hiệu quả, cân bằng giữa chất lượng vượt trội và chi phí hợp lý cho nhiều công trình dân dụng và thương mại.

Với chất lượng đảm bảo, gạch nhóm BIB rất linh hoạt và phù hợp cho hầu hết các khu vực nội thất như lát nền phòng khách, nhà bếp hay sảnh đi lại.

3.3. Nhóm BII (3% < Eb ≤ 6%): Gạch ceramic (xương gốm)

Nhóm gạch này có thành phần chủ yếu là đất sét, được nung ở nhiệt độ thấp hơn gạch Porcelain. Do đó, xương gạch có nhiều lỗ rỗng hơn, dẫn đến độ hút nước ở mức trung bình. Gạch nhóm này chỉ phù hợp cho các khu vực khô ráo.

Gạch nhóm BII thường được ưu tiên sử dụng để ốp tường ở những nơi ít tiếp xúc với nước như phòng khách, phòng ngủ. Gạch thuộc nhóm này có ưu điểm là trọng lượng nhẹ và mẫu mã rất đa dạng, phong phú về màu sắc và họa tiết.

3.4. Nhóm BIII (Eb > 6%): Gạch ceramic ốp tường

Đây là nhóm gạch có độ hút nước cao nhất, xương gạch khá xốp. Gạch thuộc nhóm này thường là các loại gạch men ốp tường hoặc gạch trang trí chuyên dụng, không yêu cầu cao về khả năng chịu lực hay chống thấm.

Do khả năng hút nước cao, gạch nhóm BIII tuyệt đối chỉ nên được sử dụng cho các mảng tường trang trí nội thất. Vị trí ứng dụng phải hoàn toàn khô ráo và không chịu tác động của độ ẩm hay ngoại lực.

4. Hướng dẫn chọn gạch theo độ hút nước cho từng khu vực

4.1. Khu vực ẩm ướt thường xuyên: Phòng tắm, nhà vệ sinh

Đây là nơi tiếp xúc trực tiếp và liên tục với nước, hóa chất tẩy rửa. Lựa chọn bắt buộc cho cả sàn và tường là gạch nhóm BIA (Porcelain, Eb ≤ 0.5%) để chống thấm tuyệt đối, ngăn nấm mốc và đảm bảo an toàn kết cấu.

4.2. Khu vực có độ ẩm cao: Nhà bếp, ban công có mái che

Khu vực bếp thường xuyên bị văng nước, dầu mỡ, trong khi ban công có thể bị mưa tạt. Lựa chọn tối ưu là gạch nhóm BIA hoặc BIB (Eb ≤ 3%). Những loại gạch này vừa chống thấm tốt, vừa dễ dàng vệ sinh các vết bẩn cứng đầu.

4.3. Khu vực khô ráo, đi lại nhiều: Phòng khách, sảnh

Tại những khu vực này, yếu tố chịu mài mòn và chịu lực được ưu tiên. Gạch nhóm BIB (0.5% < Eb ≤ 3%) là lựa chọn lý tưởng, cân bằng giữa độ bền, thẩm mỹ và chi phí. Gạch nhóm BIA là sự đầu tư cao cấp cho độ bền vượt trội.

4.4. Khu vực khô ráo, ít đi lại: Phòng ngủ

Phòng ngủ là không gian riêng tư, ít chịu tác động ngoại lực và gần như không tiếp xúc với nước. Bạn có thể linh hoạt lựa chọn gạch nhóm BIB hoặc BII (Eb ≤ 6%). Thậm chí gạch ốp tường có thể dùng nhóm BIII để tập trung vào yếu tố trang trí.

4.5. Khu vực ngoài trời: Sân thượng, lối đi, sân vườn

Đây là khu vực chịu tác động khắc nghiệt nhất từ thời tiết. Bắt buộc phải sử dụng gạch nhóm BIA (Porcelain, Eb ≤ 0.5%). Gạch Porcelain ngoài trời sẽ không bị nứt vỡ do sốc nhiệt, không bị rêu mốc và bền màu trước nắng mưa.

4.6. Khu vực đặc thù: Hồ bơi, tầng hầm, mặt tiền

Đối với hồ bơi, chỉ có gạch Mosaic hoặc gạch Porcelain chuyên dụng thuộc nhóm BIA mới đáp ứng được yêu cầu chống thấm và kháng hóa chất. Tương tự, gạch ốp mặt tiền và lát sàn tầng hầm cũng cần thuộc nhóm BIA để bảo vệ công trình một cách toàn diện.

5. Mẹo kiểm tra nhanh độ hút nước của gạch khi mua sắm

• Đọc kỹ thông số trên bao bì: Hầu hết các nhà sản xuất uy tín đều ghi rõ thông số độ hút nước (Water Absorption) hoặc ký hiệu nhóm (BIA, BIB,…) trên vỏ hộp sản phẩm hoặc trong catalogue kỹ thuật.
• Hỏi chuyên viên tư vấn: Tại các trung tâm uy tín như Mao Trung Home, đội ngũ tư vấn viên am hiểu sản phẩm sẽ cung cấp cho bạn thông tin chính xác về đặc tính kỹ thuật của từng loại gạch.
• Kiểm tra chứng nhận chất lượng: Tìm kiếm các dấu chứng nhận tiêu chuẩn chất lượng (TCVN, ISO) trên sản phẩm. Đây là bằng chứng cho thấy gạch đã được kiểm định theo quy trình nghiêm ngặt.
• Thử nghiệm đơn giản (tham khảo): Bạn có thể nhỏ vài giọt nước lên phần lưng (phần xương gạch không tráng men). Nếu nước thấm rất chậm hoặc gần như không thấm, đó là gạch có độ hút nước thấp. Nếu nước thấm nhanh và loang ra, đó là gạch có độ hút nước cao.

6. Giải đáp các lầm tưởng thường gặp về độ hút nước của gạch

6.1. Lầm tưởng 1: Gạch càng nặng thì càng đặc, hút nước càng ít

Điều này không hoàn toàn chính xác. Trọng lượng của gạch còn phụ thuộc vào thành phần cốt liệu. Cách chính xác nhất để đánh giá là dựa vào thông số kỹ thuật và nhóm phân loại, không phải cảm tính khi cầm trên tay.

6.2. Lầm tưởng 2: Gạch hút nước là gạch kém chất lượng

Không đúng. Mỗi loại gạch được sản xuất với mục đích sử dụng khác nhau. Kém chất lượng là khi bạn dùng sai loại gạch cho sai khu vực, ví dụ như dùng gạch ốp tường (nhóm BIII) để lát sàn nhà tắm.

6.3. Lầm tưởng 3: Chỉ cần chọn gạch chống thấm tốt là đủ

Đây là một sai lầm nghiêm trọng. Gạch tốt chỉ là lớp bảo vệ bề mặt. Lớp chống thấm chuyên dụng bên dưới nền và tường mới là yếu tố quyết định. Luôn phải thi công chống thấm kỹ lưỡng trước khi ốp lát.

7. Tại sao nên chọn mua gạch ốp lát chất lượng tại Mao Trung Home?

Để lựa chọn được gạch chất lượng và phù hợp, việc tìm đến một nhà cung cấp uy tín với sản phẩm đa dạng là yếu tố then chốt. Tại Mao Trung Home, chúng tôi cung cấp đầy đủ các dòng gạch từ hàng nội địa đến nhập khẩu cao cấp (Ý, Tây Ban Nha, Ấn Độ,…) để đáp ứng mọi phân khúc.

Với cam kết về sản phẩm chính hãng, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, Mao Trung Home tự hào là đối tác tin cậy của nhiều kiến trúc sư, nhà thầu và hàng ngàn gia đình Việt. Chúng tôi không chỉ cung cấp sản phẩm mà còn mang đến giải pháp toàn diện cùng dịch vụ hậu mãi tận tâm, giúp bạn hoàn thiện ngôi nhà mơ ước.

Thông tin liên hệ Mao Trung Home:

• Website: maotrung.com
• Địa chỉ showroom: 291 Tô Hiến Thành, Phường Hòa Hưng, TP. HCM (Quận 10 cũ)
• Hotline: 0903.572.468

8. Một số câu hỏi liên quan

8.1. Gạch porcelain và ceramic khác nhau điểm nào?

Sự khác biệt cốt lõi nằm ở thành phần và quy trình sản xuất, dẫn đến độ hút nước khác nhau. Gạch porcelain chủ yếu từ bột đá, nung ở nhiệt độ cao (>1200°C) nên có độ hút nước cực thấp (≤ 0.5%). Gạch ceramic chủ yếu từ đất sét, nung nhiệt độ thấp hơn nên xương gạch xốp hơn và có độ hút nước cao hơn.

8.2. Độ hút nước của gạch ảnh hưởng đến việc chọn keo dán gạch không?

Có, ảnh hưởng rất lớn. Gạch có độ hút nước thấp như porcelain cần loại keo dán gạch chuyên dụng có độ bám dính cao. Ngược lại, gạch ceramic có độ hút nước cao hơn có thể dùng các loại keo thông thường, nhưng cần thi công nhanh để tránh gạch hút hết nước của keo.

8.3. Gạch porcelain có bị rêu mốc không?

Bản thân gạch porcelain với độ hút nước gần như bằng 0 sẽ không bị rêu mốc. Tuy nhiên, rêu mốc vẫn có thể phát triển trên bề mặt đường ron gạch nếu khu vực đó bị đọng nước và vệ sinh không thường xuyên. Sử dụng keo chà ron chống nấm mốc sẽ giải quyết triệt để vấn đề này.

Xem thêm:

• Ron gạch là gì? Vai trò quan trọng và Cách chọn keo bền đẹp
• Gạch Nano là gì? Công nghệ, ưu điểm và ứng dụng chi tiết
• Gạch vi tinh là gì? Cấu tạo, ưu điểm, ứng dụng chi tiết

Việc hiểu rõ độ hút nước giúp bạn chọn đúng loại gạch, đảm bảo công trình không chỉ đẹp về thẩm mỹ mà còn bền vững theo thời gian. Hãy liên hệ với Mao Trung Home để được tư vấn chi tiết và lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất.